Guilhem II

Lo dimenge, un jorn d'auradas e de solelh, Montpelhièr se repausava sus sas còlas coma una gossa suls cossins del divan quand son mèstre dormís denaut. Èra l'ora de dinnar, e, los restaurants barrats, la magèr part del monde èra a l'ostal, me semblava. D'autres, coma ieu, serpatejavan lentament pels camins suaus, ont la patz del sabatòri ensolelhat reinava graciósament.  Ieu rotlèri plan-planet a biciclèta pel laberint de carrieròts entre la Gara San Roch e lo Cors Gambetta, admirant los bastiments ancians e lo mesclatge de còps impressionant entre lo vièlh e lo modèrne, m'arrestant aicí e alà per mièlh estudiar d'endreches interessants o simplament per alenar e ausir la tranquilitat prigonda d'aquel jorn esplendid. Dintrèri dins lo Cors Gambetta per me regalar del trepador bèl e larg. I passavan pas cap de tramways, ni mai d'autos; la rota foguèt desertada.  De còp, remarquèri man drecha un pichon carrieròt estrech e atrasent portant lo nom Rue Général ...

 Dos còps dins ma vida anèri a Tolosa, mas pendent la primièra setmana de genièr de 2021, faguèri ma primièra visita vertadièra a aquela famosa vila anciana. En 1971, amb 17 ans e un chin de 3 meses, Gabriel, anèrem en autostop de Carpentras a Pau, en passant per Tolosa, mas me soveni pas gaire de la vila; aviái pas de moneda, e la granda vila me faguèt paur. Encara, en 2010, faguèri un viatge dins Cevenas, e a Narbona, Carcassona, Montsegur, e Concas, mas a Tolosa, i cambièri de tren solament: aviái pas pron de temps aquel còp d'i demorar. "Serà per lo còp que ven," me diguèri. Finalament, coma resident de França e estudiant en vacanças, aviái lo temps e la moneda d'i anar, e al luòc d'un chin, aviái ma bicicleta que me servissiá fòrça ben coma companha, sens besonh de li far far pipi.  Guillaume e Gabriel, 1971 Lo viatge en tren m'agradèt coma totjorn: lo tren es per ieu coma una pichona cambra d'ostalariá, me senti a çò meu, amb la taulèta per manjar o ...

En agachant las òbras del pintre Pierre François, m'agradan fòrça sas causidas de colors tant fòrtas e saturadas. Senti plan d'energia, de vigor e de jòia dins sas pinturas. Mas una òbra me pertòca especialament, e autrament: Pierre François el meteis ditz, dins un film realisat per sa filha Isabelle François, que sap pas quand la faguèt ni dins quin estat d'esperit èra quand la pintrèt. Sus l'imatge vesèm en dejós una vila fòrça colorada amb de teulats e de parets de fòrmas variablas mai o mens geometricas: un molon de vida sus una còla. Puèi en naut, per dessús, i a un cèl grèu e gris, gaireben negre, sens fòrma, un non-res; a travèrs aquel camp mòrt vòlan d'avions de guèrra que tomban de bombas immensas directament sus la vila.  La composicion d'aquela pintura m'agrada, mas me fa paur. Lo contrast es plan agut entre la vida -- tota aquela creativitat e jòia dins la vila -- d'un costat, e de l'autre, una fòrça murtrièra que cèrca tot desboselar. Pe...

Pendant la setmana de "vacanças" prenguèri lo tren de Montpelhièr a Besièrs. Dempuèi pro longtemps voliái visitar aquela vila. Aviái legit l'istòria tan sorna de son quasi anientament a la debuta de la crosada contra los albigeses, en junh de 1209, que m'aviá fòrça tocat. Per ieu, visitar la vila èra una escasença un pauc solemna. Partiguèri lo diluns. M'agradava plan d'anar endacòm defòra de Montpelhièr! Defòra de mon estùdio! Viatgi amb plaser en tren. I a un an, en estiu, ai pres lo tren de Seattle a Milwaukee, dins Wisconsin. Aquel viatge durava quaranta quatre oras. Quitament per ieu èra un pauc longuet. De Montpelhièr a Besièrs dura normalament quaranta quatre minutas, s'i a pas d'alongui. Aquò va plan. A Besièrs visitèri un jardin polit ont i a d'estatuas de poètas e d'autres escrivans. Me setèri per manjar un entrepan e soscar sus lo sens de la vida. Ai pas trobat, mas lo jardin èra fòrça polit e las fuèlhas d'arbres tombavan sens b...

I aviá un còp un dròlle que demorava dins un país luènh d'aicí, e li disián lo Biliton Pichon. Son paire e sa maire quitèron aqueste país, amb lor cinc enfants, per cercar l'aventura. Dins un pichon paquebòt, passèron l'aiga de la mar, un viatge de dètz jorns e dètz nuèits. La nuèit, los astres claufissián lo cèl tre l'anel d'orizont cap al zenit. Lo jorn, dins totas las quatre direccions i aviá pas res a veire que d'èrsas imensas que semblavan viventas coma de bèstias. A la fin de la travèrsa e d'un fum d'autras aventuras, la familha se trobava dins un pichon vilatge d'Auvèrnha, Lo Chambon-sus-Linhon, çò que vòl dire de mai o mens "ont s'acorba la ribièra". Lo dròlle, lo Billiton Pichon, èra encora tròp jove per anar amb las sòrres ainadas a l'escòla granda, e sa sorreta demorava a l'ostal amb la mamà, alara lo Biliton Pichon anava sol dins una pichona escòla del vilatge, en çò d'una tanturla de mans duras e de còr doç. Los...

França es plan coneguda dins los Estats Units coma un país de bona cosina. Longtemps ai pantaissat de tornar viure en França, e d'anar crompar cada jorn de pan encara caud dirèctament del fornièr, de formatges e de carn al mercat de dimecres o de dissabte, d'ortalissas de l'entorn.  Ara, me soi desrevelhat; lo pantais es passat a la vida vidanta. La fornariá, a tres cent mètres, es dubèrta d'ora. Que benaürança!  Adonc, topinegi un pauc en çò meu. Devi agir pro creador, qu'en çò meu lo fornet es pichon e la cosina tanben. Un plat que fasiái a l'ostal un còp èra se fa aquò: fenolh chaplat, amb òli d'olivas, d'alh, sal e pebre. Daissar còire al forn, cobèrt, trenta minutas a pena, puèi semenar de gruièra raspat e tornar far còire cinc minutas a pena, pas cobèrt, dins lo forn plan caud. Servir sulcòp, amb una bona vianda o qué que volgatz.  Qu'ai pas de forn, ai improvisat. Ai botat l'aprestatge de fenolh dins una padena coberta e ai fach còire plan...

Dins mon pichon estúdio prèp de Plan de Quatre Senhèrs, foguèt cap de cadièra confortabla. Per un estudiant, que se sèi a la taula de trabalh las oras entièras, es important d'acotolar un pauc lo tafanari! Adonc, agachèri sul sit Internet "Leboncoin", e trobèri una cadièra de burèu pas tròp cara. La sòla problèma -- lo vendeire so troba als Bòrds de Lez, tot al autre costat de la vila.  Coratjósament, divendres a miègjorn prenguèri lo tram duscas l'arrèst de tramoèj Moularès, ont trobèri lo vendeire, paguèri la sòma demandada, et aup! tornèri partir amb la cadièra dins los braces. Dins lo tram a aquesta ora èra força monde, mas ieu, aguèri ont metre mon cuol. E ara a l'ostal tanben!